Acta Palaeontologica Polonica

Pająk z kredowego burszytnu kanadyjskiego a przynależność Lagonomegopidae do Palpimanoidea

David Penney

Acta Palaeontologica Polonica 49 (4), 2004: 579-584

Pierwszego formalnie opisanego pająka ze późnokredowego (środkowy kampan, 76,5-79,5 mln lat temu) bursztynu z Cedar Lake (Manitoba, Kanada) nazwano Grandoculus chemahawinensis gen. et sp. nov. Na podstawie obecności dużych oczu położonych przednio-bocznie na pancerzu głowotułowia zaliczono go do wymarłej rodziny Lagonomegopidae. Zaproponowana przynależność systematyczna tej rodziny do nadrodziny Palpimanoidea oparta była na niepewnych cechach, takich jak brak szczecin na odnóżach i pojedyncze trychobotrium na członie piętowym. Nowa skamieniałość ma gęste skopule (pęczki włosków) na przedniobocznych powierzchniach członów piętowego i stopy pierwszej pary odnóży, potwierdzając umieszczenie Lagonomegopidae w obrębie Palpimanoidea wraz z jedyną inną rodziną odznaczającą się tą cechą. Poszczególne włoski nowego okazu różnią się jednak od spotykanych u pozostałych rodzin, gdyż mają ostre haczykowate zakończenia na członie piętowym i proste spiczaste zakończenia na członie stopy, zamiast łyżkowatego rozszerzenia na końcu. Zarówno warianty haczykowate, jak i łyżeczkowate zapewne wyewoluowały ze 'zwykłych' włosków, być może reprezentując dwie linie rozwojowe wywodzące się od wspólnego przodka.

Key words: Araneae, Palpimanoidea, Lagonomegopidae, Campanian, Cedar Lake, Manitoba, Canada.

David Penney [david.penney@man.ac.uk], Department of Earth Sciences, The University of Manchester, Manchester, M13 9PL, United Kingdom.