Acta Palaeontologica Polonica

Nowy rodzaj wczesnotriasowego ślimaka a odrodzenie ślimaków po wymieraniu permsko-triasowym

Alexander Nützel

Acta Palaeontologica Polonica 50 (1), 2005: 19-24

Wczesnotriasowy ślimak Turbo rectecostatus pospolity w górnej części formacji Werfen (olenek) z Alp został umieszczony w nowym rodzaju Werfenella. Eliminacja błędnych lub przestarzałych oznaczeń późnopaleozoicznych i wczesnomezozoicznych ślimaków jako przedstawicieli archetypowych rodzajów takich jak Turbo, Trochus czy Natica (wszystkie z dzisiejszymi gatunkami typowymi) stanowi ważny krok do zrozumienia ewolucyjnych dziejów ślimaków podczas permsko-triasowego epizodu wielkiego wymierania. Pierwsze pojawienie się rodzaju Werfenella w oleneku, a także powstanie innych grup brzuchonogów wskazuje na wczesną wymianę fauny po wymieraniu kończącym perm. Stosunkowo duże rozmiary Werfenella (do 35 mm ) każą sceptycznie ocenić pogląd, że wszystkie wczesnotriasowe ślimaki to formy drobne (microgastropods'; efekt liliputa). Nowy rodzaj zaliczony został do rodziny Purpurinidae (w obrębie Caenogastropoda), jako jej najstarszy przedstawiciel. Możliwe jest jednak także umieszczenie Werfenella wśród Archaeogastropoda (Vetigastropoda), ze względu na podobieństwo do rodzaju Chartronella (Paraturbinidae). Charakterystyczny zespół ślimaków Werfenella rectecostata-Natiria costata z formacji Werfen Formation nie występuje w mniej więcej równowiekowych wapieniach Sinbad Limestone z formacji Moenkopi (Utah, USA) ani w pozaalpejskich stanowiskach w Europie. Sugeruje to, że podobieństwa między oleneckimi faunami ślimaków z Tetydy i zachodniej Ameryki Północnej są bardziej ograniczone niż dotąd sądzono.

Key words: Gastropoda, Purpurinidae, Permian/Triassic mass extinction, Olenekian, Werfen Formation, Alps.

Alexander Nützel [nuetzel@pal.uni−erlangen.de], Universität Erlangen, Institut für Paläontologie, Loewenichstr. 28, D−91054 Erlangen, Germany.