Acta Palaeontologica Polonica

Synekologia ślimaków frańskich a zdarzenia w dymińskim kompleksie rafowym Gór Świętokrzyskich

Wojciech Krawczyński

Acta Palaeontologica Polonica 47 (2), 2002: 267-288

Ślimaki z franu formacji z Kowali (NW część Gór Świętokrzyskich) reprezentują pięć asocjacji rafowych oraz jeden zespół o charakterze lagunowym. Zaobserwowano wyraźny wpływ regionalnych cykli eustatycznych na skład fauny ślimaków. Dynamika rozwoju fauny była kontrolowana przez cykle IIb/c oraz IIc i IId. Z początkiem franu pojawiła się rafowa asocjacja z dominującymi ślimakami gruboskorupowymi związanymi z górnymi warstwami sitkówczańskimi. Cykl IIb/c spowodował powstanie kopców mułowych z mocno zróżnicowaną fauną ślimaków. Kolejne cykle przyczyniły się do zaniku kopców (IIc) oraz zatopienia rafy dymińskiej (IId) i zaniku asocjacji górnych warstw sitkówczańskich. W fazie pokrywy rafowej dominowały asocjacje związane z warstwami detrytycznymi oraz jeden słabo zróżnicowany zespół o charakterze lagunowym. Nie zaobserwowano ślimaków ściśle związanych z facjami rafowymi w utworach fameńskich i dolnokarbońskich. Prawdopodobnie wymarły one wraz z załamaniem się ekosystemów rafowych. Znaleziono 27 taksonów, w tym trzy nowe: Kowalatrochus sanctacrucensis gen. et sp. nov., Grabinopsis guerichi gen. et sp. nov. i Loxoplocus (Donaldiella) karczewskii sp. nov. Opisano również dwa słabo znane gatunki Güricha: Euryzone kielcensis oraz Orecopia kadzielniae.

Key words: Gastropoda, Devonian, taxonomy, palaeoecology, Frasnian–Famennian extinction, Poland.

Wojciech Krawczyński [wojtekk@us.edu.pl], Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Śląski, ul. Będzińska 60, PL−41−200, Sosnowiec, Poland.